به گزارش کافه خبر قزوین؛ زهرا قنبری خبرنگار کافه خبر قزوین در یادداشتی نوشت:استان قزوین، با کوهستان‌ها و دامنه‌هایش، بخشی از طبیعت ایران را تشکیل می‌دهد که هم منبع سرسبزی و گردشگری بوده و هم عرصه‌ای برای توسعه‌های عمرانی و معدنی. در چند سال اخیر، گزارش‌هایی منتشر شده‌اند که نشان می‌دهند کوه‌ها و شیب‌های کوهستانی این استان تحت فشارهایی هستند که می‌توان آن را «تراشیدن» یا «برداشت غیرمجاز» تعبیر کرد. هرچند آمار دقیق و کامل موجود نیست، اما شواهد مستندی وجود دارند که نیاز به بررسی جدی دارند.

خبرگزاری (باشگاه خبرنگاران جوان) در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ماه سال ۹۵، گزارشی با تیتر «خواهش می‌کنیم کوه ما را نخورید!» از روستای یِزن شهرستان بوئین‌زهرا استان قزوین خبر داد که شهروندخبرنگاری فیلمی ارسال کرده است از «کوه‌خواری».

آن گزارش می‌نویسد: «یکی از شهروندخبرنگاران از کوه‌خواری در روستای یزن شهرستان بوئین زهرا در استان قزوین فیلمی برای ما ارسال کرده است.»

همچنین، خبرگزاری ایرنا درتاریخ ۲۸ دیماه سال ۹۵، گزارشی از پدیده گسترش «روستا خواری» در قزوین نوشته است که شامل زمین‌خواری، جنگل‌خواری، کوه‌خواری یا تغییر کاربری اراضی طبیعی است.

گزارش دیگری از ایسنا می‌گوید ۱۱ مورد ریزش کوه در محورهای کوهستانی استان رخ داده؛ اگرچه این۷ ریزش‌ها لزوماً نتیجه مستقیم تراشیدن کوه نبوده‌اند، اما نشان‌دهنده شکنندگی دامنه‌ها و احتمال ارتباط با فعالیت‌های انسانی است همچنین در سال ۹۷ نوزدهم خردادماه در خبرگزاری تابناک قزوین به شکل جدی به مسئله کوه خواری در الموت قزوین پرداخته بود.

در سال ۹۸ مدیر کل بازرسی و امور حقوقی استانداری معصومه مرادیان تاکید کرده بود که فرمانداران و بخشداران استان قزوین گزارش‌های زمین خواری و کوه خواری را جدی بگیرند و توصیه کرده بود که هم افزایی دستگاه های مرتبط مهمترین عامل درمقابله با این معضل است که البته وظیفه اصلی فرمانداران و بخشداران نظارت مجدانه درجهت جلوگیری از تضییع حقوق بیت المال وگزارش به موقع به مراجع ذیصلاح و همکاری در برخورد و مقابله  با این پدیده شوم است و در آخر در سال ۱۴۰۰ اداره کل حفاظت محیط زیست استان قزوین خبر داده بود که موارد متعددی زمین‌خواری و کوه‌خواری در مناطق مختلف استان قزوین اتفاق که با هماهنگی مراجع قضایی رفع تصرف گردید.

بر اساس اصل ۴۵ قانون اساسی کوه‌ها، رودخانه‌ها، جنگل‌ها و غیره جزو منابع ملی کشور به‌حساب می‌آید و ساخت و ساز و تغییر کاربری در آنها ممنوع است اما در ناباوری زمین این ویلا، دارای مالکیت خصوصی است و برای آن سند رسمی صادر شده  و مالک این ساختمان بر اساس آن سند اقدام به ساخت کرده است.

بنا براین آنچه گزارش می‌دهیم با وجود کمبود داده‌های کامل، می‌توان گفت: در مناطقی مانند روستاهای بوئین‌زهرا، یِزن، و حواشی کوهستانی استان، فعالیت‌هایی گزارش شده‌اند که با توصیف «کوه‌خواری»، مشابه تراشیدن یا برداشت سنگ، خاک، شیب کوه یا تبدیل آن به اراضی و ویلا و ساخت‌وساز، ارتباط دارد.

این فعالیت‌ها می‌توانند پیامدهایی داشته باشند: افزایش احتمال ریزش زمین یا سنگ، نابودی پوشش گیاهی، کاهش ثبات خاک و وضع نامطلوب در حوزه آب‌وخاک.

از سوی دیگر، مسئولان مرتبط با منابع طبیعی استان قزوین نیز به موضوع تغییر کاربری اراضی و اراضی کشاورزی حساس هستند؛ اساساً نشان داده شده که نظارت در برخی مناطق ضعیف است. برای مثال، گزارش ایرنا درباره روستا‌خواری عنوان می‌کند که «پدیده سوداگری تحت عناوینی مانند زمین‌خواری، کوه‌خواری، جنگل‌خواری … در استان قزوین وجود دارد».

تراشیدن کوه‌ها در معنای عام می‌تواند دو حالت داشته باشد: برداشت عمدی سنگ یا خاک از دامنه کوه برای مصالح، ساخت‌وساز یا تغییر کاربری، یا ساخت جاده‌ها و پروژه‌های عمرانی که منجر به تراش دامنه کوه می‌شوند. اگرچه نمی‌توان گفت تمام گزارشات فوق دقیقاً این معنا را دارند، اما شواهد کافی هست که بگوییم استان قزوین در معرض این نوع فشارها قرار دارد.

برای مثال، فیلم ارسالی از یزن نشانه‌ای است از اینکه مردم محلی احساس می‌کنند دچار خسارت شده‌اند؛ این نوع گزارش‌ها اگر مستند شوند، می‌توانند مدرکی باشند از تراشیدن ‌یا برداشت غیرمجاز کوه.

همچنین، اینکه ۱۱ ریزش کوه در محورهای استان ثبت شده نشان می‌دهد هشداری برای پایداری دامنه‌ها است؛ هرگونه تراشیدن یا کاهش پوشش طبیعی می‌تواند چنین حادثه‌هایی را تشدید کند.

نکته مهم دیگر: تغییر کاربری اراضی طبیعی به ویلاسازی یا مصالح ساختمانی در حواشی کوهستان‌ها می‌تواند به صورت حتمی معنای تراشیدن را داشته باشد؛ گزارش‌های تغییر کاربری و کوه‌خواری این را تأیید می‌کنند.

با توجه به شرایط استان، چند نکته قابل توجه است:

پایش دقیق میدانی: باید مناطقی که گزارش شده‌اند (مثلاً بوئین‌زهرا–یزن) توسط تیمی از محیط‌زیست، منابع طبیعی و فرهنگ محلی بررسی شوند؛ عکس‌برداری، نقشه‌برداری، استخراج داده

شفاف‌سازی تغییر کاربری و مجوزها: آیا برداشت سنگ یا خاک انجام شده، آیا مجوزی گرفته شده، آیا ارزیابی محیط‌زیستی انجام شده؟ دستگاه‌های نظارتی باید پاسخگو باشند.

اطلاع‌رسانی: مردم محلی باید بدانند که تراشیدن کوه‌ها چه اثرات زیستی، اقتصادی و انسانی دارد تا مشارکت کنند در حفاظت از دامنه‌ها.

قوانین و اجرا: قوانین وجود دارد، اما اجرا و نظارت در ان ضعیف است باید دستگاه‌ها هماهنگ باشند و برخورد جدی با متخلفان انجام شود.

کوه‌های استان قزوین، اگرچه هنوز در بسیاری نقاط سرحال‌اند، اما در مواجهه با تهدیداتی چون برداشت غیرمجاز، تغییر کاربری، ساخت غیرمجاز و تراش دامنه‌ها، قرار دارند. آنچه امروز گزارش می‌شود، تنها نوک یک کوه یخ است؛ اگر اقدامی نشود، فردا ممکن است بخش‌هایی از این کوهستان‌ها از تعادل خارج شوند و تبعات آن نه فقط محیط‌زیستی، بلکه اقتصادی و اجتماعی برای جامعه و مردم خواهد بود.

در نتیجه،ضروری است که مسئولان این استان بیش از گذشته قدردان ظرفیت‌های زیست محیطی قزوین باشند و آنها را از مرز نابودی دور کنند به این گونه که ضمن لغو مجوزها ،ساخت و ساز‌های غیرقانونی تخریب شود ولیکن صد افسوس که منابع طبیعی هیچوقت به شکل اولیه اش باز نمی گردد.